Już we wcześniejszej fazie wojny w Ukrainie odnaleziono wraki dronów z napisem "Geranium-2" — mówi Oleh Katkov, ekspert wojskowy i redaktor naczelny "Defense Express". — Pomimo tego, że Rosjanie próbowali zamaskować pochodzenie tej broni napisami w języku rosyjskim, kształt fragmentów skrzydeł, pozostałości silnika wskazują, że jest to irański dron kamikaze Shahed-136. Teraz wróg ostrzeliwał nimi Odessę.
Bohdan Kufryk (Lwów): Co to za drony?
Oleh Katkov: Według źródeł irańskich zasięg lotu tego drona to 2,5-3 tys. km. Biorąc pod uwagę jego gabaryty, moc silnika, masę startową dochodzącą do 200 kilogramów i rozpiętość skrzydeł 2,5 metra, stwierdzenie to jest dość kontrowersyjne. Jego zasięg lotu może wynosić kilkaset kilometrów. Należy wziąć pod uwagę, że Iran, podobnie jak Rosja, wyolbrzymia cechy swojej broni.
Jak działa Shahed-136 i jakie cele może trafić?
Dron nie ma kamer naprowadzania optycznego, pracuje według współrzędnych, czyli lata według danych GPS. A biorąc pod uwagę, że Iran jest objęty sankcjami, jest to cywilny GPS, który nie jest niezawodnym systemem naprowadzania. Shahed-136 może trafić tylko dobrze rozpoznane cele nieruchome. Nawiasem mówiąc, ich koszt jest dość niski. Dokładna cena nie jest znana, ponieważ nie wiadomo na pewno, z czego są wykonane. Ale prawdopodobnie kosztują około 15-20 tysięcy dolarów, biorąc pod uwagę komponenty do tego i tanią siłę roboczą w Iranie.
Szczątki irańskiego drona w Nikopolu. Szary silnik, a raczej jego resztki, w centrum zdjęcia Fot. Policja Ukrainy
Jak przeciwdziałać temu dronowi?
Shahed-136 jest używany na niskich wysokościach. Dlatego maszyny te nie są widoczne dla obrony powietrznej. Można je zwalczać środkami walki radioelektronicznej, a także niszczyć fizycznie.
Pierwsze zdjęcia szczątków irańskich dronów pojawił się w sieci 13 września. W większości na terenie obwodu charkowskiego, użyto ich jednak też na południu. Ukraińcy pokazali zdjęcia charakterystycznego silnika tłokowego MD550, produkowanego przez Irańczyków na potrzeby wielu swoich dronów. Znaleziono go pośród szczątków po ataku grupy bezzałogowców na Nikopol nad Dnieprem. Dokładnie nie wiadomo, ile irańskich dronów mają Rosjanie. Amerykanie informowali, że o zamiarze włączenia ich do wojny przez Rosję już w lipcu, a pierwszy transport miał przylecieć z Iranu w połowie sierpnia.
Bohdan KUFRYK
Дрони-камікадзе: що це за зброя, якою росія атакувала центр Одеси?
— Ще раніше в Україні з’явилися уламки дронів, котрі марковані "Герань-2", — каже Олег Катков, військовий експерт, головний редактор Defense Express. — Попри те, що рашисти намагались замаскувати їх походження написами російською, форма уламків крила, залишки двигуна вказують на те, що це саме іранський дрон-камікадзе Shahed-136. Тепер же ворог обстріляв ними Одесу.
— Що це за дрони?
— За даними іранських джерел, дальність польоту цього дрона становить 2,5 — 3 тисячі кілометрів. Враховуючи його габарити, потужність мотора, злітну вагу до 200 кілограмів та розмах крила у 2,5 метра, це твердження — доволі спірне. Його дальність польоту може становити декілька сотень кілометрів. Зрештою, треба брати до уваги, що Іран, як і росія, завищує характеристики свого озброєння.
— Як працює Shahed-136 і по яких цілях може завдавати ударів?
— Він не має оптичних камер наведення, працює по координатах, тобто літає по GPS. А з огляду на те, що Іран під санкціями, то це цивільний GPS, який не є надто надійною системою наведення. Вражати Shahed-136 може лише стаціонарні цілі, котрі добре розвідані. До речі, їх собівартість доволі низька. Точна ціна — невідома, оскільки достеменно не відомо, з чого їх виготовлено. Але це орієнтовно 15 — 20 тисяч доларів, зважаючи на комплектуючі до нього та дешеву працю в Ірані.
— Як протидіяти цьому дрону?
— Shahed-136 використовується на низьких висотах. А відтак ці дрони не помітні для ППО. З ними можна боротися засобами радіоелектронної боротьби, а також фізично знищувати.
Богдан КУФРИК
