Jednym z kluczowych przesłań PUIG jest zasada "Rebuild it better" - odbuduj lepiej, co oznacza myślenie o przyszłości Ukrainy w kontekście lepszych standardów życia i zrównoważonego rozwoju.
Diana Barynowa, przewodnicząca Komitetu Współpracy Samorządowej w PUIG, tę maksymę sprowadza do konkretnej rady: "Kiedy naprawiasz dach w swoim domu, pomyśl o izolacji cieplnej i o panelach fotowoltaicznych". To podejście podkreśla znaczenie innowacyjności i energoefektywności w odbudowie. Władze Ukrainy proponują, by nowobudowane obiekty mieszkalne i użyteczności publicznej nie były zbyt wysokie, z uwagi na bezpieczeństwo, i miały solidne podpiwniczenia oraz garaże, które mogą służyć jako schronienia.
Mariupol powróci
Działań, w których uczestniczyła lub wspierała Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza, było w mijających miesiącach wyjątkowo dużo. W ramach działań odbudowy, Vadym Boichenko, mer Mariupola, przedstawił PLAN MARIUPOL REBORN 2040, który opisuje dwuetapową strategię odbudowy miasta. Pierwszy etap, zaplanowany na dwa lata po wyzwoleniu, obejmuje ocenę zniszczeń, bieżące naprawy i pomoc społeczną, podczas gdy drugi etap koncentruje się na odrodzeniu miasta.
Nowy plan to wizja nowego Mariupola, odwołującego się do tradycji, ale też miasta zrównoważonego rozwoju, przyjaznego mieszkańcom, "zielonego" nie tylko energetycznie. Vadym Boichenko zwraca też uwagę na problemy reintegracji społecznej po wyzwoleniu Mariupola. - Co zrobić z kolaborantami? Jak uniknąć samosądów? Jak zachęcić młodzież do powrotu, bo przecież Lwów będzie miał przewagę na Mariupolem - zastanawia się mer miasta. I prezentuje hasło promocyjne Mariupola: "Miasto blisko morza z oceanem możliwości".
Kluczowe jest partnerstwo. I nowy plan dla Ukrainy
Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza (PUIG) podkreśla kluczową rolę społeczności lokalnych w procesie odbudowy Ukrainy. Jacek Piechota, Prezes PUIG, wskazuje na znaczenie potencjału ludzkiego, zdolności do samoorganizacji i innowacyjności, wyzwolonych przez ukraińską reformę decentralizacji władzy i samorządową. Uważa on, że te aspekty są równie ważne jak finansowe wsparcie, ponieważ pieniądze na odbudowę wymagają zarządzania przez osoby dobrze znające lokalne potrzeby i działające uczciwie.
Skala międzynarodowego wsparcia potrzebnego do odbudowy Ukrainy jest często porównywana do Planu Marshalla 2.0. Bank Światowy i Ministerstwo Gospodarki Ukrainy w lutym 2023 roku oszacowały straty wojenne Ukrainy oraz koszty odbudowy na 410 miliardów dolarów, z dodatkowymi 5-10 miliardami dolarów strat za każdy miesiąc trwania wojny, co generuje nowe potrzeby odbudowy. Pojawia się pytanie, jak zgromadzić te środki, by sprostać wyzwaniom odbudowy kraju.
Dariusz Szymczycha, wiceprezes PUIG, podkreśla, że kluczowe dla powodzenia odbudowy jest partnerstwo publiczno-prywatne. Środki od zachodnich rządów czy instytucji finansowych zawsze będą miały swoje ograniczenia wynikające z sytuacji budżetowej, politycznych trendów czy też rodzaju zadań, które z tych środków mogą być finansowane. Trzeba więc zachęcać kapitał prywatny do inwestowania w Ukrainie, do przygotowania tej pracy jeszcze w czasie wojny - mówi Szymczycha. "Potrzebne jest partnerstwo publiczno-prywatne, nie ma innej rady" – podkreśla, dodając, że niezbędne jest zachęcanie kapitału prywatnego do inwestowania w Ukrainie, nawet w czasie wojny.
PUIG zwraca uwagę na konieczność opracowania skutecznych instrumentów inwestycyjnych, takich jak gwarancje bankowe i ubezpieczenia dla inwestorów, oraz na potrzebę reform w ukraińskim systemie gospodarczym. Należy wzmocnić walkę z korupcją, ograniczyć szarą strefę i wzmocnić niezależną kontrolę sądową.
KUKE włącza się w odbudowę Ukrainy
KUKE - polska Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych oraz Polska Agencja Inwestycji i Handlu zostały wyróżnione przez PUIG za ich wsparcie dla inwestorów. PUIG współpracuje także z Bankiem Gospodarstwa Krajowego i organizuje warsztaty dla firm członkowskich, zainteresowanych udziałem w Ukraine Facility, projekcie Komisji Europejskiej mającym na celu zapewnienie stabilnego wsparcia finansowego dla Ukrainy w latach 2024–2027.
W tle tych działań, PUIG przedstawia ambitne plany mające na celu nie tylko odbudowę zniszczonych terenów Ukrainy, ale również stworzenie podwalin pod nowoczesną, odporną i zrównoważoną przyszłość kraju. Długoterminowa perspektywa, łącząca innowacje, partnerstwo i odpowiedzialność społeczną, stanowi obiecujący kierunek w procesie odbudowy Ukrainy po zakończeniu działań wojennych.
Inwestycje w infrastrukturę i odbudowę są niezbędne, ale PUIG podkreśla, że równie ważna jest zmiana podejścia do planowania i projektowania miast oraz osiedli. W planach odbudowy zniszczonych miejsc, szczególną uwagę zwraca się na tereny zielone, zabudowę gwarantującą dostęp do usług publicznych i wygodne ciągi komunikacyjne. PUIG wskazuje, że odbudowa po wojnie to nie tylko naprawa zniszczeń, ale również szansa na tworzenie lepszej przyszłości dla Ukrainy.
W kontekście finansowania odbudowy, PUIG wskazuje, że miesiąc wojny generuje dodatkowe 5-10 miliardów dolarów strat. Dlatego tak istotne jest znalezienie efektywnych sposobów na zgromadzenie potrzebnych środków. Jak stwierdza Szymczycha: - Potrzebne jest partnerstwo publiczno-prywatne, nie ma innej rady. Współpraca między rządami, instytucjami finansowymi oraz sektorem prywatnym wydaje się być kluczowa dla realizacji ambitnych planów odbudowy.
Unia Europejska wpisała Ukrainę w plan rozwoju
Komisja Europejska w czerwcu 2023 roku przedstawiła projekt Ukraine Facility, który uzyskał poparcie Parlamentu Europejskiego w październiku. Jednakże, Rada Europejska w grudniu, napotykając sprzeciw Węgier, nie zatwierdziła jego realizacji. Dariusz Szymczycha z PUIG krytycznie ocenia postawę premiera Węgier, podkreślając potrzebę zmiany mechanizmów decyzyjnych w Unii Europejskiej, by uniknąć blokowania działań solidarnościowych przez jedno państwo. Zaznacza również, że kraje członkowskie UE i Komisja Europejska pracują nad alternatywnym rozwiązaniem, mającym na celu uruchomienie pomocy dla Ukrainy na początku 2024 roku, niezależnie od decyzji Węgier.
PUIG uważa, że europejska perspektywa Ukrainy stanowi najlepszą ścieżkę odbudowy kraju. Raport "Stronger Together: Present and Future Challenges on Ukraine’s Road to EU Integration", przygotowany przez Polski Instytut Ekonomiczny i ukraińskie Centre for Economic Strategy, wskazuje na akcesję do UE jako najlepszy scenariusz dla Ukrainy i Unii.
- W perspektywie długoterminowej skuteczna integracja Ukrainy z Unią Europejską będzie głównym czynnikiem wpływającym na tempo i jakość powojennej odbudowy. Integrację mogą przyspieszyć inwestycje. Dostosowanie się do zasad jednolitego rynku UE ma szansę stać się fundamentem dla wzrostu gospodarczego Ukrainy. Chcąc ten cel osiągnąć, Kijów musi przyjąć unijne regulacje, zmodernizować prawo krajowe oraz wdrożyć instrumenty chroniące inwestycje, m.in. zapewniając większą elastyczność kursu walutowego - ocenia Dominik Kopiński, starszy doradca w zespole gospodarki światowej Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Apel prezesa PUIG
Prezes PUIG, Jacek Piechota, apeluje o niezwłoczne rozpoczęcie odbudowy Ukrainy, nawet przed zakończeniem aktywnej fazy działań wojennych.
Mała odbudowa już trwa, Ukraińcy nie mogą czekać na normalność, nie zmarnujmy czasu, przed nami wielki wspólny projekt – podkreśla.
Działania Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej w kontekście odbudowy Ukrainy koncentrują się na znaczeniu społeczności lokalnych, potrzebie inwestycji i integracji z Unią Europejską. PUIG podkreśla wartość ludzkiego potencjału, innowacyjności oraz reform samorządowych. W obliczu ogromnych strat finansowych wynikających z wojny, PUIG wzywa do szybkiego działania, zarówno na poziomie lokalnym, jak i międzynarodowym, w celu zapewnienia skutecznej odbudowy i długoterminowego wzrostu Ukrainy. Integracja z UE, mimo wyzwań politycznych, jest postrzegana jako klucz do sukcesu i stabilności dla Ukrainy.
Materiał promocyjny marki Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza.
