Podczas konferencji Jałtańskiej Europejskiej Strategii w Kijowie, która miała miejsce we wrześniu 2024 roku, w dyskusjach brali udział nie tylko prezydenci, premierzy, ministrowie i dowódcy wojskowi, ale także przedstawiciele świata literatury. Timothy Snyder prowadził fascynującą rozmowę z pisarzem Serhijem Żadanem, poetką Yaryną Chornohuz, pisarzem Stanislavem Aseyevem oraz reżyserem Olegiem Sentsovem. Wszyscy ukraińscy twórcy wystąpili w mundurach, co stanowiło niezwykle wymowny symbol. Ta dyskusja ukazała, jak wojna przenika wszystkie aspekty życia, w tym także kulturę.
Serhij Żadan w 17. dniu napaści napisał na facebookowym profilu – Zajechałem do domu, zdjąłem ze ściany obraz Saszy Rojtburda, przewiozłem w bezpieczne miejsce. Niech przeczeka ostrzały. Mamy przekazać naszym dzieciom to, co najważniejsze: naszą kulturę i naszą broń.
W październiku 2023 roku Ukraiński Instytut Książki szacował, że w siłach zbrojnych służy ponad 80 pisarzy i pisarek, a od początku inwazji zginęło ponad 30 twórców.
Odbudowa i modernizacja Ukrainy są nierozerwalnie związane z kulturą, literaturą, edukacją oraz tożsamością narodową. Kluczowym elementem tego procesu jest silna poligrafia. Na początku była bowiem mowa, a później książka. Cyfrowe technologie i komputery stanowią jedynie wsparcie i uzupełnienie tradycyjnych form przekazu. Książka pozostaje symbolem stabilności i fundamentalnym źródłem wiedzy oraz emocji.
Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza aktywnie współpracuje z izbami branżowymi, a jej istotnym partnerem jest Polska Izba Druku oraz Polskie Bractwo Kawalerów Gutenberga. Ukraina stanowi dla tych organizacji kluczowe odniesienie, zwłaszcza że we Lwowie znajduje się Ukraińska Akademia Drukarstwa – jedna z zaledwie dwóch uczelni wyższych w Europie kształcących w tym zakresie.
Po wybuchu wojny, Izba oraz Bractwo zorganizowały działania wsparcia humanitarnego i technicznego dla Ukrainy. Na przykład w lutym 2024 roku, dzięki decyzji Prezesa DRUK-INTRO S.A., pana Macieja Rogalskiego, oraz zaangażowaniu firmy ECO3, a szczególnie pana Stefana Piotrowskiego, Polskie Bractwo Kawalerów Gutenberga przekazało procesor do naświetlania termicznych płyt offsetowych dla jednej z kluczowych drukarni w Kijowie.
W czerwcu 2024 roku podczas Międzynarodowych Targów Poligrafii i Druku drupa w Düsseldorfie zaprezentowano raport zatytułowany "Rynek poligraficzny i opakowań z nadrukiem w Polsce i Ukrainie".
W 2022 roku wartość produkcji sprzedanej sektora poligraficznego w Polsce osiągnęła 21,5 miliarda PLN, co stanowi wzrost o blisko 18 proc. w porównaniu do roku 2021 oraz o 36 proc. w stosunku do roku 2020, który był dotknięty skutkami pandemii COVID-19. Szacuje się, że całkowita produkcja globalna w przemyśle poligraficznym oraz jego łańcuchu dostaw w 2022 roku wyniosła 60,8 miliarda PLN, co oznacza wzrost o 40 proc. w porównaniu do roku 2020. Branża ta, zarówno bezpośrednio, jak i poprzez efekty indukowane, mogła stworzyć około 121 tysięcy miejsc pracy, a także odprowadziła do budżetu państwa 4,4 miliarda PLN z tytułu podatków, składek i innych danin.
W wyniku wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie liczba przedsiębiorstw w sektorze poligraficznym zmniejszyła się o 28 proc., a liczba wydawnictw spadła o 40 proc. Zgodnie z danymi z 2019 roku, wartość produkcji sprzedanej w szeroko rozumianym sektorze poligraficznym w Ukrainie wyniosła 40 miliardów UAH, co wówczas odpowiadało około 1,2 miliarda EUR.
Choć statystyki związane z czasem wojny nie napawają optymizmem, warto przypomnieć o programie E-Wsparcie, ogłoszonym pod koniec 2021 roku. Program ten oferował nagrody w postaci bonów za drugie i trzecie szczepienie przeciwko COVID-19. Z tej inicjatywy skorzystało 7,3 miliona Ukraińców, którzy łącznie wydali 1,7 miliarda UAH. Największą część tej kwoty przeznaczono na książki (575 milionów UAH) oraz na kina (444 miliony UAH). Bilety na wydarzenia sportowe nie cieszyły się tak dużym zainteresowaniem.
Literaci i twórcy kultury, którzy wstąpili do Sił Zbrojnych Ukrainy lub angażują się w wolontariat na ich rzecz, stworzą nowe książki i wiersze, które będą świadectwem tego wyjątkowego okresu. Ich twórczość z pewnością znajdzie wielu odbiorców.
Myśląc o odbudowie Ukrainy, szczególną uwagę zwracamy na problem kapitału ludzkiego. Straty wśród ludności cywilnej oraz w Siłach Zbrojnych Ukrainy, a także migracja wewnętrzna i imigracja, mogą prowadzić do niedoboru wykwalifikowanych pracowników. Aby zachęcić osoby do powrotu, kluczowe będzie zwiększenie poczucia bezpieczeństwa oraz nowa strategia ukraińskich pracodawców, którzy muszą zrozumieć, że powracający z zagranicy przywykli do wyższych standardów zatrudnienia.
Już teraz istotne jest otwarcie się na weteranów oraz inwalidów wojennych. Ich motywacja do podjęcia pracy jest z pewnością wysoka, a inwalidztwo nie musi być przeszkodą w wykonywaniu wielu zawodów. Polsko – Ukraińska Izba Gospodarcza i Polska Izba Druku podkreślają, że wspólne działania na rzecz szkoleń zawodowych dla ukraińskich weteranów i inwalidów wojennych mogą być istotnym krokiem w ramach europejskiej społeczności poligraficzno-konwertingowej.
Materiał promocyjny Polsko – Ukraińskiej Izby Gospodarczej.
