Nikt nie rodzi się z umiejętnościami rodzicielskimi, za to prawie wszyscy boimy się o swoje dzieci. Jak rozpoznać kryzys psychiczny? Co wtedy robić? Wydany wspólnie z PAH „Pomocnik dla rodziców i opiekunów nastolatków" - z pomocą Ukrayina.pl od dziś również w języku ukraińskim - w przystępny i konkretny sposób próbuje odpowiedzieć na te pytania. To zachęta i pierwszy krok, by lepiej rozumieć dorastającego człowieka. Sięganie po pomoc to supermoc! ** Pobierz "POMOCNIK" po polsku ** Звантажити ПОРАДНИК укр
W miejscowości Dniprowskie w obwodzie dniepropietrowskim przebywa wiele osób przemieszczonych z Charkowa i obwodu charkowskiego.
Maria (imię zmienione) ma 14 lat. Wyjechała wraz z rodziną z Charkowa przez intensywny ostrzał miasta. Ma młodszego brata wymagającego szczególnej opieki, więc cała uwaga ich matki skupia się na nim.
Maria skorzystała z konsultacji z psychologiem, który w trakcie spotkań rozpoznał zachowania zaburzeniowe, niski poziom socjalizacji, zaburzenia snu i odżywiania.
Podczas terapii dziewczyna otrzymała i z powodzeniem wdrożyła szereg pomocnych rozwiązań.
Dzięki spotkaniom z psychologiem nauczyła się budować relacje oparte na zaufaniu do innych. Znalazła dwoje przyjaciół w Dniprowskim.
Obecnie wróciła do Charkowa i dzieli się swoimi sukcesami z innymi.
To jedna z licznych historii, które mogłyby być historiami polskich nastolatków, ale nie są. Wojna dużo zmienia. A przecież i bez niej wiek dojrzewania jest trudny.
Psychologiem, który pomógł Marii, jest Nikita Chachun, który pracuje w centrum pomocy psychospołecznej dla Polskiej Akcji Humanitarnej w obwodzie dniepropietrowskim. Od lat pomaga ukraińskiej młodzieży mierzyć się z wyzwaniami codzienności, dojrzewania i nadchodzącej dorosłości.
Od rozpoczęcia rosyjskiej inwazji na Ukrainę jego praca stała się jeszcze trudniejsza. I jeszcze bardziej potrzebna.
Trudna młodość, utracona młodość
- Dojrzewanie to bardzo trudny okres w życiu człowieka - mówi Chachun w rozmowie z Ukrayina.pl. - Dzieci stopniowo stają się dorosłe, ciało się zmienia, zmieniają się także stany emocjonalne. A tu jeszcze wojna, która musiała odcisnąć piętno na tym procesie. - Dzieci, zwłaszcza nastolatki, wraz z początkiem wojny, która objęła cały kraj, musiały nagle stać się dorosłymi. Przez to straciły chwile prawdziwego dzieciństwa czy młodości. To wręcz musi mieć wpływ na życie.
Zdaniem psychologa rodzice mogą pomóc w tym trudnym czasie, dając dziecku poczucie bezpieczeństwa, ale też pokazując, że odczuwanie różnych emocji jest czymś normalnym.
Jeśli matka będzie w stanie wprost powiedzieć, że jest jej smutno, będzie płakać, wtedy dziecko zrozumie, że ona też może okazywać swoje emocje.
Chachun podkreśla, że tłumienie emocji przez dziecko może prowadzić do zaburzeń lękowych lub depresji. Jeśli rodzice widzą, że u nastolatka utrzymuje się długotrwała apatia, brak marzeń czy zauważalne nastroje depresyjne, i nie mają pomysłu, jak mogą mu pomóc, warto pomyśleć o profesjonalnej pomocy psychologicznej.
- Ale to nastoletnia osoba powinna zgłosić się do psychologa z własnej woli, a nie z przymusu rodziców – zwraca uwagę Chachun w rozmowie z Ukrayina.pl. - Tylko wtedy to naprawdę pomoże. Nasza organizacja umożliwia zarówno rodzicom, jak i nastolatkom (niepełnoletnim za zgodą rodziców) skorzystanie z bezpłatnych konsultacji w formacie online i offline. Organizacja może także zapewnić pomoc w kryzysie psychicznym.
Adaptacja za granicą. Jak sobie z tym radzić?
- Inny kraj, środowisko, język, kultura: to kolejne wyzwanie dla nastolatka. W tym akurat młodzież jest w porównywalnie trudnej sytuacji jak sami rodzice – mówi psycholog. - Należy zadbać o to, aby nastolatek nie bał się wyrażać swoich emocji.
Warto zapytać na przykład: "Jak ci minął dzień?". Jeśli dziecku opatrzyło się już to pytanie i odpowiada "w porządku", to warto przełamać schemat, zacząć od siebie. Opowiedz o swoim dniu, o jakiejś trudnej sprawie w pracy. Młody człowiek zrozumie, że może być z tobą szczery.
Ukraiński psycholog zwraca uwagę na fakt, że charakterystyczne dla nastolatków są takie emocje jak złość czy agresja. W ten sposób dziecko może budować własne granice. - To nie jest przyjemna emocja dla innych i raczej spotyka się z zakazami: nie wolno jej okazywać, uzewnętrzniać. Wszyscy mówią: "Milcz, nie krzycz, nie możesz". A jakoś nie ma problemu, żeby okazywać radość, tak? Złość to także emocja, podobnie jak radość – podkreśla Chachun i dodaje, że negatywne emocje również mają prawo istnieć.
Ważne poczucie zrozumienia
Ważne jest również, aby nie deprecjonować problemów młodych. Charakterystyczne dla dzieci i młodzieży jest odbieranie pozornie błahych spraw jako problemów wielkiej rangi, bo inaczej wygląda u nich odróżnianie tego, co istotne, od tego, co nieistotne.
Jeśli dziecku np. zgubi się pamiętnik i jest to dla niego tragedia, to nie można mówić, że to drobnostka, która nie ma żadnego znaczenia. Słysząc, że starsi nie dostrzegają problemów, nie rozumieją ich – dzieci po prostu przestaną o nich mówić. Według ukraińskiego psychologa to dzieje się podświadomie. Dlatego tak ważna jest dobra komunikacja między nastolatkami a rodzicami.
Aby lepiej zrozumieć, jak pomóc dziecku, portale Weekend.Gazeta.pl i Ukrayina.pl przy wsparciu Polskiej Akcji Humanitarnej przygotowały "Pomocnik" - poradnik dla rodziców i opiekunów, poświęcony zdrowiu psychicznemu dzieci i młodzieży. Tym razem publikacja dostępna jest także w języku ukraińskim i powstała z myślą o tym, że przeczytają ją Ukraińcy - zarówno mieszkający w Polsce, jak i ci, którzy pozostali w ogarniętym wojną kraju.
Pobierz "Pomocnik" po polsku
Pobierz "Pomocnik" po ukraińsku / Звантажити ПОРАДНИК укр
