Odbudowa Ukrainy z wojennych zniszczeń jest jednym z najważniejszych wyzwań, jakie stoją przed Europą i demokracjami z całego świata. Po latach konfliktu, który ostatnio dramatycznie przybrał na sile, Ukraina musi się zmierzyć z nie tylko z materialnymi stratami, ale także ze znacznymi problemami społecznymi i ekonomicznymi. Priorytety są jasne – jako główne obszary wymagające pomocy wskazać trzeba energetykę, budownictwo mieszkaniowe i infrastrukturę. Wszystkie wymagają znacznych inwestycji finansowych, które z powodu braków w budżecie Ukrainy, wymagają zagranicznego wsparcia.
Dlatego 15. Baltic Business Forum odbyło się pod hasłem "Energia dla odbudowy Ukrainy". Organizatorzy podkreślili w ten sposób, że potrzebna jest nie tylko energia w sensie fizycznym, ale też polityczna wola i determinacja we wspieraniu Ukrainy. Uczestnicy trzydniowej konferencji, która odbyła się pod Patronatem Honorowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy, debatowali więc o bezpieczeństwie energetycznym, o unijnej i natowskiej perspektywie Ukrainy, o finansowaniu i projektowaniu odbudowy Ukrainy oraz o znaczeniu samorządów w umacnianiu demokratycznego systemu.
Poseł Grzegorz Piechowiak, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, Pełnomocnik Rządu ds. inwestycji zagranicznych, podkreślał olbrzymie znaczenie mobilizacji wszystkich przyjaciół i potrzebę wyzwolenia ludzkiej energii, niezbędnych dla obudowy Ukrainy. Wyjaśnił, że potrzebna jest strategia wsparcia odnowy Ukrainy wypracowywana w formule partnerskiego dialogu.
Głos zabrał też były prezydent Aleksander Kwaśniewski. Zaznaczył, że rosyjska agresja wyznacza nową erę nie tylko dla Ukrainy, ale i dla reszty świata. Stwierdził, że toczy się bój o to, jak będzie wyglądać przyszłość świata. Jego zdaniem wsparcie, zarówno to polityczne jak i finansowe, militarne oraz humanitarne, utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie, co nie powinno ulec zmianie. Aleksander Kwaśniewski podkreślał też znaczenie infrastruktury społecznej, takiej jak przedszkola, szkoły, szpitale. Im wcześniej zostanie przywrócona, tym szybciej obywatele Ukrainy będą mogli wracać do normalnego życia w ojczyźnie.
Prof. Marek Belka, eurodeputowany, były premier i były prezes Narodowego Banku Polskiego podkreślił, że konieczne jest wypracowanie systemu finansowania odbudowy, koordynacja działań, potrzebne jest też wyłonienie odpowiednich partnerów. Podkreślił, że wielka jest rola ukraińskiego samorządu terytorialnego, który będzie współpracował z UE. Europoseł podkreślił też konieczność współpracy Unii z Ukrainą na globalnym rynku żywności. Wejście Ukrainy na wspólny europejski rynek wymaga co prawda reformy polityki rolnej UE, ale ukraińskie rolnictwo może pomóc wspólnocie w realizacji celów globalnej polityk.
Uczestnikiem debaty był też Rusłan Perun, Radca Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej. Wskazał, że odbudowa Ukrainy będzie wymagać sporych nakładów sięgających nie mniej niż 400 mld dol. W samym tylko roku 2023 na cele bieżącej odbudowy systemu energetycznego wydać trzeba 14 mld dol. Zdaniem prof. Belki tak gigantyczne koszty wymagają redukcji zadłużenia Ukrainy. Potrzebę umorzenia części długu postulowała też Katarzyna Kowalska, wiceprezes KUKE. Podkreślała konieczność wsparcia ukraińskiej gospodarki zarówno w skali makro, jak i potrzebę współpracy z ukraińskimi firmami.
Rosja jako jeden z głównych celów swoich ataków wybrała ukraińską infrastrukturę energetyczną. Przeprowadzono na nią łącznie 33 zmasowane ataki. Zniszczono lub uszkodzono 270 obiektów, z czego 24 służyły do wytwarzania energii elektrycznej. Uczestnicy debaty zwrócili uwagę, że celem Rosji jest pozbawienie Ukrainy prądu, świata i ciepła. Podkreślono, że nawet przy deficycie mocy sięgającym 90 proc. ukraińska gospodarka się nie poddała i wciąż produkowała. Wymagało to olbrzymiej wyrozumiałości ze strony obywateli, którzy musieli pogodzić się z brakami w dostępności energii elektrycznej trwającymi blisko 120 dni. Docenić też trzeba organizację pracy i heroizm pracowników sektora energetycznego.
Prof. Jan Chadam, Przewodniczący Rady Nadzorczej Mahistralni Gazoprovody Ukrainy wskazał na konieczność uniezależnienia się od jednego dostawcy nośników energii, większą integrację rynków, znalezienie alternatyw energetycznych dla ukraińskiej gospodarki.
W debacie o bezpieczeństwie energetycznym stwierdzono, że Ukraina stanie się częścią europejskiego "kręgosłupa" wodorowego. Ta nowa, unijna koncepcja rozwoju odnawialnych źródeł energii da Ukrainie szansę udziału, wzmocnienia swojego bezpieczeństwa i niemałych dochodów.
15. Baltic Business Forum zorganizowała Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza (PUIG) oraz Międzynarodowe Stowarzyszenie Europa-Północ-Wschód ENEIA (ENEIA), współorganizatorami byli: Urząd Miasta Świnoujścia i Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego. Partnerami wydarzenia były: UkraineInvest, Polska Agencja Inwestycji i Handlu, Bank Gospodarstwa Krajowego, Study Tours to Poland, Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności, PZU Ukraine, PKN Orlen, KredoBank, APS Energia, ALBA Polska, Future Processing Ukraine, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia.
"Od piętnastu lat przedsiębiorcy, politycy, samorządowcy, eksperci gospodarczy przyjeżdżają do Świnoujścia, aby przez kilka dni rozmawiać o przyszłości Polski, Ukrainy, naszego regionu i europejskiej gospodarki. 15.BBF był wyjątkowy pod względem czasu, w którym się odbywał oraz prezentowanych wniosków w zakresie odbudowy Ukrainy" – podkreślał Dariusz Szymczycha, wiceprezes Polsko – Ukraińskiej Izby Gospodarczej. "Najważniejszą wiadomością dla Ukrainy jest to, że Unia chce pomagać w odbudowie, wie czego potrzeba, by przywrócić normalność, chce planować odbudowę w dialogu z gospodarzami Ukrainy. To będzie więcej niż prosta odbudowa, przywrócenie stanu przed zniszczeniem, ale przebudowa, podniesienie standardów w kierunku efektywności energetycznej i bezpieczeństwa. To będzie przebudowa Ukrainy w kierunku członkostwa w Unii Europejskiej".
Materiał promocyjny marki Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza.