Синдром фантомної сирени: чому виникає, чим загрожує та як із ним впоратися

Психологи кажуть: у більшості випадків - це природна реакція психіки на нестандартні та сильні стресові ситуації. Широкомасштабна війна стала сильним потрясінням для всієї країни. Нерви багатьох не витримують напруги. Ten tekst publikujemy w języku polskim i ukraińskim. Psychologowie twierdzą, że w większości przypadków syndrom syreny fantomowej jest naturalną reakcją psychiki na nietypowe i ciężkie sytuacje stresowe. Dlaczego występuje i jak sobie z nim radzić tlumaczy w rozmowie z portalem Ukrayina.pl Victoria Guro, psycholożka kryzysowa i wolontariuszka Ukraińskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża.

Під впливом стресу в людей виникають проблеми, яких раніше не було. Дуже поширена серед них - сирена, що звучить у голові, коли насправді навколо - тиша. 

"Найперше такий аудіосиндром стосується людей, які й у мирному житті часто зазнавали стресів. Тих, хто вразливий до емоційних подразників, — каже Вікторія Гуро, кризова психологиня, волонтерка організації  "Товариство Червоного Хреста України". — Також він характерний для людей із психічними розладами, хронічними хворобами, порушенням роботи ендокринної чи серцево-судинної систем".

— Такий синдром можна вважати нормою в умовах війни?

— У більшості такі прояви — природна реакція психіки на нестандартні та сильні стресові ситуації. Якщо людина усвідомлює, що гул сирени звучить лише в її голові, може перевірити наявність такого звуку в реальності, тоді це — в межах норми. З часом емоції вгамуються, а фантомні звуки не турбуватимуть.

— Які поради можете дати тим, кому надокучає фантомна сирена?

— Якщо це не клінічний випадок, то можна виконати просту вправу — заземлення, — каже Софія Влох, лікарка-психіатриня, когнітивноповедінкова психотерапевтка. — Треба міцно стати ногами на землю, так, аби добре відчути її ступнями. Можна зробити покачування з п’яток на пальці. Також спробуйте почергово напружувати м’язи та розслабляти, робити повільний вдих-видих. Аби покращити свій стан загалом, потрібно робити звичні рутинні справи: виконувати гігієнічні процедури, їсти, спати, спілкуватися з близькими.

В. Гуро:

— У момент звучання фантомної сирени варто спробувати переключити свою увагу — зробити щось по господарству, ввімкнути музику, взятись за малювання чи вишивання. Це допоможе розслабитись.

— Як розпізнати, чи фантомна сирена не свідчить про розлад психіки?

В. Гуро:

— Якщо людина не може повернутися до реальності, впевнена, що лунає сирена, ховається, тривожиться, кричить, не реагує на пояснення інших — тоді їй обов’язково варто проконсультуватися із психіатром чи психотерапевтом. Можливо, у неї розлад психіки, що потребує лікування з фахівцем.

До того ж такий звук може бути пов’язаний із ураженням слухового апарату внаслідок того, що людина  була надто близько біля локації, де вмикається сирена. Тоді без допомоги лікаря також не обійтися.

Анастасія КОВАЛЬ

Syndrom syreny fantomowej: Dlaczego występuje, czym grozi i jak sobie z nim radzić?

Rozpoczęcie wojny na wielką skalę było dla całej Ukrainy ogromnym szokiem. Po kilku tygodniach konfliktu niektórzy ludzie nie wytrzymują skutków nieustannego stresu. Pojawiają się u nich objawy somatyczne, których wcześniej nie doświadczali. Jednym z nich jest syndrom syreny fantomowej. Dotkniętym nim osobom wydaje się, że słyszą dźwięk syren alarmowych, choć w rzeczywistości panuje cisza.

 - Ten syndrom dźwiękowy dotyka przede wszystkim ludzi, którzy są mało odporni na stres w spokojnym, codziennym życiu. Tych, którzy są podatni na bodźce emocjonalne - powiedziała Victoria Guro, psycholożka kryzysowa i wolontariuszka Ukraińskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża.

Дивись відео Po jak duże środki na pomoc uchodźcom zgłosi się Polska? Bielan: Nie mogę publicznie podawać kwoty

Jak dodała ekspertka, syndrom syreny fantomowej szczególnie często występuje u osób z zaburzeniami psychicznymi, chorobami przewlekłymi, zaburzeniami układu hormonalnego czy sercowo-naczyniowego.

Więcej najnowszych informacji przeczytasz na stronie głównej Gazeta.pl.

Anastasiia Koval, Ukrayina.pl: Czy syndrom syreny fantomowej można uznać za normę w czasie wojny?

Victoria Guro: W większości przypadków takie objawy są naturalną reakcją psychiki na niezwykłe i ciężkie sytuacje stresowe. Jeśli dana osoba zdaje sobie sprawę, że syrena brzmi tylko w jej głowie, to nie jest to powód do niepokoju. Z czasem, gdy emocje opadają, fantomowe dźwięki przestają się pojawiać.

Jaką radę możesz dać tym, którzy są zmęczeni zespołem syreny fantomowej?

Jeśli nie jest to przypadek wymagający obserwacji klinicznej, można wykonać proste ćwiczenie tzw. uziemienie. Trzeba mocno stanąć na ziemi, żeby dobrze czuć podłoże stopami. Następnie poruszać się od pięt do palców i naprzemiennie napinać mięśnie i je rozluźniać, powoli oddychać. Aby ogólnie poprawić swoje samopoczucie, należy wykonywać zwykłe rutynowe czynności: zabiegi higieniczne, jedzenie spanie, komunikowanie się z bliskimi.

W momencie pojawienia się dźwięku syreny widmowej należy spróbować zająć czymś myśli. To mogą być proste czynności, które zazwyczaj nas relaksują. 

Jak rozpoznać, czy syrena fantomowa nie wskazuje na zaburzenie psychiczne?

Jeśli człowiek nie może wrócić do rzeczywistości, ma pewność, że syrena brzmi naprawdę, więc chowa się, martwi, krzyczy i nie reaguje na wyjaśnienia innych - to zdecydowanie powinien skonsultować się z psychiatrą lub psychoterapeutą. Może mieć zaburzenie psychiczne, które wymagają leczenia przez specjalistę.

Dodatkowo taki dźwięk może wiązać się z uszkodzeniem aparatu słuchowego ze względu na to, że osoba znajdowała się zbyt blisko miejsca, w którym zabrzmiały syreny. Wtedy również należy skorzystać z pomocy lekarza.

Autorka: Anastasiia KOVAL

Copyright © Agora SA